Çin bitki tedavi Yaklaşık 4600 yıl önce Çinde ziraat kurallarını belirten Shen Nong isimli ünlü devlet adamı bitkilerin yararlı özelliklerine değinerek onların tedavi ilkelerini oluşturmuştur. Daha geç dönemlerde (M.Ö. 200 – 500 yıllar) yazıya dökülen bu bilgiler halen günümüzde kullanmaktadır. Söz konusu yazıda 252 botanik bitkinin, 45 mineralin ve 67 hayvansal maddenin etki özellikleri yer almasına rağmen geniş literatürde bu maddelerin tümü bitkisel madde ismi altında tanımlanmaktadır. Her bitkinin özelliği onun enerjisiyle, tadıyla, etki istikametiyle ve etki altına aldığı akupunktur kanalıyla belirlenmekte ve bu özellikler onların besinlerle benzerlikler taşıdığına işaret etmektedir. Bitkiler 4 enerji tipinden birine aittirler. Bunlar soğuk, serin, ılık ve sıcak enerjilerdir. Soğuk ve serin bitkiler ateş, susuzluk, boğaz ağrısı ve genel sıcaklık hastalıkların tedavisinde uygulanmaktadırlar. Sıcak ve ılık enerjiye sahip olan bitkiler ise soğuk el ve ayaklar, soğuktan artan ağrılar ve genel soğuk belirtili hastalıkların tedavisinde kullanmaktadırlar. Bitkilerin 5 tat grubu listesi acılı-yakıcı, tatlı, ekşi, tuzlu ve acı tatlardan oluşmaktadır. Acılı-yakıcı tada sahip bitkilerin esas etkisi terin oluşması ve kan ile Qi enerjisinin dolaşımının desteklenmesidir. Bu bitkiler çoğunlukla yüzeysel rahatsızlıklarda kullanılmaktadır. Tatlı bitkiler, yetersizlik sendromunun tamamlanması, diğer bitkilerin harmanlaşması, zehirli maddelerin nötrleştirilmesi, ağrının azalması ve akut hastalığının ilerlemesinin engellenmesini sağlamaktadırlar. Ekşi bitkilerin işlevi sıkma, tıkama ve sertleştirme niteliği taşıdığından dolayı onlar terleme, ishal ve diğer dışa akan sıvıların durdurulmasında kullanılmaktadır. Tuzlu tada sahip bitkiler sertliği ve bağırsakları yumuşatan özelliğe sahiptirler; sert dışkı sorunu ve goiter gibi hastalıkların tedavisinde etkilidirler. Acı bitkiler, bağırsakların çalıştırılmasında, ateşin düşürülmesinde, Qi enerjinin yönlendirilmesinde, rutubetin kurutulmasında ve ısının arınmasında etkili rol oynamaktadırlar. Acı bitkilerin bir başka görevi de böbreklerin beslenmesidir. Bitki emildikten sonra 4 istikametten birine doğru yönelmektedir: yukarı yönde kafatasına doğru, aşağı yönde bacaklara doğru, iç yönde organlara doğru veya dış yönde vücudun yüzeysel bölgelerine doğru. Yukarıya doğru hareket eden bitkiler organ prolapsı (aşağıya doğru sarkması) tedavisinde, aşağıya doğru hareket eden bitkiler ise öksürük ve kusma gibi yukarıya yönelik rahatsızlıkların tedavisinde kullanmaktadırlar. ıçe doğru hareket eden bitkiler bağırsak hareketsizliği ve iştahsızlık gibi durumların tedavisinde ve dışa doğru hareket eden besinler ise terin oluşmasında ve dış belirtili rahatsızlığın tedavisinde kullanmaktadırlar. Her bitki belli akupunktur kanalını etkileme özeliğine sahiptir. Bu nedenle örneğin Jie Geng isimli bitki akciğer kanalına ait olduğundan astım ve öksürük tedavisinde kullanılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Tabipler Birliğinin en ünlü yayınlardan biri olan JAMA dergisinin yaptığı kapsamlı (meta-analiz yöntemli) araştırma, Geleneksel Çin tıbbının kullandığı bitkilerin büyük çoğunluğunun ilaçlardan daha güvenli ve zararsız olduğunu saptamıştır (JAMA, 279(15): 1200-1205, 1998). Bu kuralın müstesna grubunu oluşturan Aconitum carmichaelie, Cinnabaris, Aristolichia fangchi ve Efedra sinica isimli 4 bitki büyük dozlarda, uzun süre (6 aydan fazla) ve sadece tek başına kullanıldığı zaman zararlı olabilirler.