Yin - Yang Nitelikli Besinler

Geleneksel Çin Tıbbı’nın beslenmeye olan bakışı da nitelik farklılığı kavramına dayanmaktadır. Çin teorisine göre besinler Yang-nitelikli sıcak, Yin-nitelikli soğuk ve nötr nitelikli tip olarak 3’e ayrılmaktadır (Yin – Yang nitelik hakkında detaylı bilgiye bu websitenin İnsan Vücudunun Yin ve Yang Nitelikleri isimli makalesinden ulaşabilirsiniz).

Bu arada, besinlerin sıcak ve soğuk niteliği adı altında, onların yüzey veya iç kısmındaki ısı derecesi kastedilmemektedir. Besinlerin buradaki ısı etkisi altında, onların sindirim sırasında parçalanması sonucu vücuda sağladığı etki algılanmaktadır. Bilindiği gibi, kimyasal reaksyonlar sırasında bir grup besin açığa ısı vererken, diğerleri değişim için enerji absorbe etmektedirler. Sonuç olarak ısı veren besinler vücudu ısıtırken (Yang etki sağlarken) ısıyı alan besinler vücudu soğutmaktadırlar (Yin etki). Besinlerin kutupsallık kavramı Batı diyet vizyonunda da mevcuttur. Modern besin teorisi, yiyecek ürünlerini a) asitli hayvansal ve b) alkalik bitkisel besinler olarak ikiye ayırmaktadır. Besinin asit veya alkalik olması, onun metabolizma sonucu oluşturduğu hidrojen iyonlarının konsantrasyonuna bağlıdır. Hidrojen iyonlarının fazlalığı ortamın asit ağırlıklı olmasını sağlamaktadır. Böyle kutupsallık Geleneksel Çin Tıbbı’nın besin sınıflandırmasına da benzemektedir: asitli besinler ısı ortamının oluşumunu sağladıkları için Yang niteliğini, alkalik besinler soğuk ortamının oluşumunu sağladıkları için Yin niteliğini taşımaktadırlar. Dolayısıyle, bizler Yin olan soğuk havada Yang nitelikli olan eti, ve Yang nitelikli sıcak havada Yin nitelikli meyve ve sebze tüketmeleyiz. Her iki durumdaki amaç ise tabiatla denge sağlamaktır.  Okuyucu aşağıda sıcak, soğuk ve nötr besin listeleri bulacaktır. Bu arada Geleneksel Çin Tıbbı’nda “tüm etler Yang ve tüm sebzeler Yin niteliklidir” gibi bir sınıflandırma da söz konusu değildir. Her iki besin türünün Yin ve Yang nitelikli olabilme şansı mevcuttur. Örneğin, tavuğun heyacanlı bir varlık olduğunu ve kaslarının hızlı kasılan liflerden oluştuğunu bilmekteyiz ve bu özellik onun Yang nitelikli besinler listesine ait olduğunu göstermektedir. Oysa, dananın yavaş hareket eden hayvan olduğunu ve kaslarının yavaş kasılan liflerden oluştuğunu bilmekte ve bu nedenle de tavuğa gore Yin pozisyonunda olduğunu görmekteyiz.           

            Yin veya Yang ağırlıklı işleve sahip olduğunuzu tespit ettikten sonra (İnsan Vücudunun Yin ve Yang Nitelikleri isimli makalesine bak) dengenizi sağlayacak kendinize uygun besin listesi belirtebilirsiniz.

Yin nitelikli besinler

Yang nitelikli besinler

Nötr nitelikli besinler

ARMUT

ACI BİBER

ANANAS

ARPA

ALA BALIK

AYÇİÇEK ÇEKİRDEĞİ

BROKOLİ

ANANAS

BADEM

ÇİLEK

ANASON

BAL

ÇİZGİLİ KIŞ KAVUNU

BALKABAĞI

BEYAZ TOZ ŞEKER

DARI (AKDARI)

BİBER

BEZELYE

DOMATES

CEVİZ

BILDIRÇIN ETİ

ELMA

ERİK

BILDIRÇIN YUMURTASI

GREYPFRUT

FRENKSOĞANI

BUĞDAY

ISPANAK

GEYK ETİ

DANA ETİ

İSTİRİDYE

GÜMÜŞ SAZAN

DANA SÜTÜ

KABAK

HİNDİ ETİ

DENİZANASI, MEDÜZ

KARABUĞDAY

KAHVE

DOMUZ ETİ

KARPUZ

KAHVERENGİ ŞEKER

FINDIK

KEREVİZ

KAKULE

GAZ ETİ

KİVİ

KARANFİL

GENÇ TAVUK ETİ

KÜP ŞEKER

KAYSI

GÖVERÇİN ETİ

LAHANA SAPI

KEÇİ SÜTÜ

HAVUÇ

MARUL

KESTANE

İNCİR

MUZ

KOLİANDRO

KALAMAK

NANE

KUZU ETİ

KARNABAHAR

NİLÜFER KÖKÜ

NAR

KIRMIZI FASULYE

ÖRDEK ETİ

PATATES

KÜÇÜK BOYU ELMA

ÖRDEK YUMURTASI

REZENE

LAHANA

PANCAR

SARIMSAK

LİMON

PATLICAN

SAZAN

MANTAR

PORTAKAL

SİRKE

MISIR

SALATALIK

SİYAH ÇAY

NİLÜFER TOHUMU

SEMİZOTU

SOĞAN

EARL GREY ÇAY

ŞALGAM

ŞARAP

PANCAR

TAVŞAN ETİ

ŞEFTALİ

PATATES

TUZ

TARÇIN

PİRİNÇ

YENGEÇ

TAVUK ETİ

PRASA, YEŞİL SOĞAN

YEŞİL ÇAY

VİŞNE

SAZAN BALIĞI

 

YAPIŞKAN PİRİNÇ

SOYA FASULYESİ

 

YEŞİL HARDAL

TATLI PATATES

 

YOĞURT

TAVUK YUMURTASI

 

ZENCEFİL

ÜZÜM

 

 

YASEMİN ÇAYI

 

 

YERFISTIĞI

 

 

YEŞİL FASILYE

 

 

YILAN BALIĞI

 

 

YULAF

 

 

ZAMBAĞ

 

 

ZEYTİN